Дәулет Ниязбеков: Жігіттерді жеке жаттықтыруды жоспарлап жүрмін
Римде өткен еркін күрестен 17 жасқа дейінгі жасөспірімдер арасындағы әлем чемпионатында бұрынғы атақты палуан, әлем чемпионатының екі дүркін жеңімпазы, Азияның үш дүркін чемпионы Дәулет Ниязбеков бастаған Қазақстан құрамасы екі алтын медаль жеңіп алды.
Еске салайық, бұл жас санатында Қазақстан соңғы рет 2013 жылы алтын алған болатын, сол кезде Дархан Қалкенов кадеттер арасында 46 келіге дейінгі салмақта әлем чемпионы атанса, енді тоғыз жылдан кейін біздің бозбалалар елге екі алтынды алып келді.
Бұл Ниязбековтың жаттықтырушы ретіндегі бірінші ірі жетістігі емес, мысалы, маусым айында Бішкекте өткен Азия чемпионатында кадеттеріміз екі алтын (Нұрданат Айтанов пен Камиль Куруглиев), екі күміс және үш қола медаль жеңіп алды, жалпы командалық есепте олар Үндістан командасынан кейінгі екінші болды.
Біз Дәулет Ниязбековпен жаттықтырушы жұмысы, тәжірибесі мен келешегі жайында әңгімелескен едік.
– Дәулет, қос алтын медаль құтты болсын. Бұл сіздің бапкер ретіндегі бірінші әлем чемпионатыңыз, өзіңізді қалай сезінесіз?
- Тек позитив(күлді). Білесіз бе, менің жігіттерім әлем чемпионы болды, өкінішке орай, мен әлем «алтынын» ұта алмадым, бірақ олар бірден екі алтынды жеңіп алды. Мен де әлем чемпионатында жеңіске жеткеннен кейін туымызбен абыройлы айналымға шығуды армандадым, сондықтан Дарын Әскербек пен Камиль Құруғлиев арманымды орындады.
Балуандық мансабыңызды өткен жылдың соңында аяқтап, жасөспірімдер құрамасын бірден қабылдап, бір жылға жетпей жақсы нәтиже көрсете білдіңіз. Жетістіктің сыры неде?
– Жаттықтырушылыққа оңай бейімделдім, өйткені күрестегі мансабымның барлығы дерлік жеке жаттықтырушысыз өтті деуге болады, мен үнемі жеке бапкеріммен айналыстым. Бүкіл оқу үдерісін жеке тәжірибемнен білемін. Жылдар бойы жинақталған тәжірибе жастар командасымен жұмыста қолданылды.
– Спорттық мансабыңыз аяқталғаннан кейін жаттықтырушылықтан басқа мүмкіндіктер болды ма?
– Мен жаттықтырушы боламын деп үнемі айтатынмын. Дәулет Болатұлы маған команданы сеніп тапсырды, сенімді ақтау керек.
– Қазіргі таңда жеке шәкірттеріңіз бар ма?
– Әлі жоқ, бірақ мұндай жоспар бар. Қазір үш кілемге арналған спорт залын салып жатырмын, жігіттерді жеке жаттықтыруды жоспарлап отырмын. Көреміз, уақыт көрсетеді. Команда дайындау – үлкен жауапкершілік. Бұрын кілемге шығып, өзіме жауап беретінмін, енді кілемге шыққан он адам үшін жауап беремін.
– Олимпиада жүлдесіне екі рет жақын қалдыңыз – Лондон мен Токиода бесінші орын алдыңыз. Жаттықтырушы ретінде Олимпиада жүлдесін алуды мақсат етіп қойдыңыз ба?
– Әрине, кез келген спортшы мен жаттықтырушы сияқты мен де елім үшін Олимпиада жүлдесін алуды армандаймын.
- Әскербектің америкалықпен финалы тартысты өтті, есеп бойынша жеңіліп жатып, соңында бір ұпай айырмашылығымен жеңіске жетті. –
Келісемін, жекпе-жек оңай болған жоқ. Америкалық 6-0 есебімен алда келе жатқанда, Дарынға ұпай берілмей, мен наразылық білдірдім. Бейне қайталауды көргеннен кейін бізге екі ұпай берілді. Содан Әскербек белсенді жұмысқа кірісіп, оған қысым көрсетіп, америкалықты психологиялық тұрғыдан жеңді. Бес балл беретін жерде олар төрт берді, мен қайтадан наразылық бердім, ол да қанағаттандырылды.
– Бұл үлкен – тәуекел, егер сіздің наразылығыңыз қанағаттандырылмаса, ұпай қарсыласқа беріледі. Сіз тәуекелге барғаныңызды түсіндіңіз бе?
- Әрине, сол тәуекел болмағандықтан, біз ұзақ мерзімді перспективада төмен болдық. Тағы бір айта кетерлігі, біз төрешілерімізбен жүйелі түрде семинарлар өткізіп, әр әлем чемпионатынан кейін өзгеретін ережелерді талдап, жігіттерге түсіндіреміз. Қазақстандағы тәжірибелі төрешілердің бірі Игорь Лигайды оқу-жаттығу жиынына жиі шақырып, онымен бірге ереженің барлық қыр-сырымен танысамыз.
Камиль Куруглиев үлкен мақтауға ие болды. Ол бірінші белдесуде Еуропа чемпионы түрік Ибрагим Бенеклиді (7:0) ұтса, финалда венгриялық Мұса Арсункаевты (11:0) ұтты. Айтпақшы, маусым айында Бухарестте өткен Еуропа чемпионатында Бенекли финалда Арсункаевты жеңгендіктен, Камил Еуропа чемпионатының финалистерін бірде-бір ұпайдан қалдырмай ұтты.
– Алдағы жоспарларыңыз?
- Жыл соңына дейін тағы бір халықаралық турнирде өнер көретуіміз керек.